Wat is een bipolaire stoornis?
De bipolaire stoornis heet ook wel manisch-depressieve stoornis.
Bij de bipolaire stoornis wisselt de stemming sterk tussen twee extremen: heel erg uitgelaten of juist heel erg neerslachtig. De periode waarin iemand heel erg uitgelaten of opgewonden is, heet manie of hypomanie. Iemand is overdreven vrolijk, maar kan ook snel boos zijn. Ze houden geen rekening met de consequenties van hun gedrag. Ze hebben het gevoel alles aan te kunnen.
Verschil tussen manie en hypomanie is dat mensen in een manie ook last kunnen hebben van psychotische verschijnselen en van sociale en relationele problemen; bij hypomanie niet.
De periode waarin iemand zeer somber is, heet depressie. Tussen de twee periodes is de stemming vaak normaal. De uitgelaten of prikkelbare periode duurt een paar dagen tot een paar weken. Sommige mensen hebben meer last van depressies, anderen meer van manieën. De variatie in klachten is groot. Per persoon is meestal wel een vast, duidelijk herkenbaar patroon te ontdekken, al is dit vaak pas na verloop van tijd.
De wisselende stemmingen zijn een flinke belemmering voor het doen van de dagelijkse dingen. Ook in de periode tussen manie en depressie in. Dan gaan mensen zich afvragen: Wat heb ik in de vorige periode gedaan? Wanneer komt het weer terug?
Gaat het over?
De stoornis zelf gaat niet over, wel kunnen medicijnen en therapieën de verschijnselen verminderen, of een nieuwe periode helpen voorkomen.
De eerste periode van de bipolaire stoornis is meestal tussen de 15 en 25 jaar. Mannen zijn gemiddel 25; vrouwen 27 jaar. Een episode duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden. Manieën zijn meestal korter dan depressies. Er zijn wel grote verschillen tussen de ene persoon en de andere. Waarschijnlijk voelen de meeste mensen zich de helft van het jaar normaal. Of iemand herstelt, hangt af van wat er gebeurd is. Vaak worden relaties beëindigd of is iemand blijvend arbeidsongeschikt.
Ingrijpende levensgebeurtenissen (negatief maar ook positief) hebben vooral invloed op de eerste periode van manie of depressie dan op latere periodes, dus op het begin van de bipolaire stoornis.
Alcohol- en drugsgebruik lokken verschijnselen uit of kunnen die versterken.
Wie het op jeugdige leeftijd krijgt, heeft minder gunstige vooruitzichten.
Hoe vaak komt een bipolaire stoornis voor?
Van alle volwassen Nederlanders tot 65 jaar heeft 1-2% ooit in zijn leven de verschijnselen van een bipolaire stoornis gehad, en 0,5-1% heeft de stoornis in het afgelopen jaar gehad.
Verschijnselen
*Manie/hypomanie
-een extreem uitgelaten stemming
-overdreven vrolijk zijn
-prikkelbaar, snel boos zijn
-opgewonden, geagiteerd zijn
-ruzies maken
-minder behoefte aan slaap, 's nachts klaarwakker zijn
-veel praten, bellen of e-mailen
-gedachten die alle kanten opschieten
-niet stil kunnen zitten
-veel doen, niet kunnen stoppen
-het gevoel hebben alles aan te kunnen
-meer zin in seks hebben, tot seksueel ongeremd zijn
-impulsief dingen doen zonder rekening te houden met nadelige gevolgen, bijvoorbeeld te hard rijden of te veel geld uitgeven
-Wanen en hallucinaties (niet bij hypomanie)
-Sociale en relationele problemen (niet bij hypomanie)
*Depressie
-een sombere of geïrriteerde stemming
-lusteloos zijn, nergens zin in hebben
-minder belangstelling voor werk of hobby's
-moe of uitgeput zijn
-geen emoties voelen
-geen contact met anderen willen
-weinig of geen gevoel van eigenwaarde
-niets te zeggen hebben
-denken aan de dood, gedachten over zelfdoding
-slecht slapen of juist veel slapen, vroeg wakker worden
-minder of juist meer gaan eten
-minder behoefte aan seks
-afspraken afzeggen
Zie vervolg
(bron: trimbos.nl)