Wat wordt er onder euthanasie verstaan?
Euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek. Zo is dit gedefinieerd door de Staatscommissie voor euthanasie, die in 1985 door het toenmalige kabinet de opdracht kreeg duidelijkheid te verschaffen in de discussies over euthanasie. Sindsdien wordt die definitie overal in Nederland gehanteerd.
Gegeven deze definitie, dan zal duidelijk zijn dat de volgende punten niet onder euthanasie vallen:
1. Staken of niet starten van een (medische) behandeling die naar heersend medisch inzicht zinloos is.
Een behandeling die volgens artsen voor een patiënt geen enkele zin meer heeft, wordt gestaakt of niet gestart. Het sterven kan intreden; de natuur kan zijn gang gaan. Dit is uiteraard iets anders dan het sterven forceren door het toedienen van een euthanaticum zoals bij euthanasie het geval is.
2. Staken of niet starten van een (medische) behandeling omdat er geen toestemming voor is.
Sinds de WGBo is er voor (ingrijpende) behandelingen toestemming nodig. het kan zijn dat de patiënt in een wilsverklaring (bijvoorbeeld het behandelverbod) heeft vastgelegd dat hij/zij bepaalde behandelingen weigert. In principe mogen deze dan niet uitgevoerd worden. Het kan ook zijn dat een vertegenwoordiger van de patiënt geen toestemming geeft voor een behandeling. Dit geldt evenzwaar als de toestemming van de patiënt.
3. Palliatieve sedatie.
Onder palliatieve sedatie verstaat de NVVE de combinatie van terminale pijnbestrijding en terminale sedatie. Er wordt gebruik gemaakt van zowel morfine tegen pijn en/of benauwdheid, als van Dormicum tegen angst en onrust. Er wordt geen voedsel en vocht meer langs natuurlijke weg ingenomen en ook niet meer kunstmatig toegediend. De patiënt overlijdt uiteindelijk aan zijn aandoening. Ook palliatieve sedatie is normaal medisch handelen en heeft niets van doen met euthanasie.
Euthanasie heeft maar 1 doel: de (door de patiënt gewenste) dood. Alle andere genoemde mogelijke beslissingen rond het levenseinde hebben de bedoeling de dood niet tegen te houden. Leven niet verlengen is iets anders dan leven beëindigen.
Waarom we hier zo over uitwijden is omdat er veel misverstanden zijn in de praktijk over wat nou wel en niet euthanasie is. Sinds de invoering van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding op 1 april 2002 zijn artsen niet meer strafbaar als ze zich houden aan de, in deze wet gestelde, zorgvuldigheidseisen. Alle andere genoemde beslissingen worden gezien als medisch zorgvuldig handelen.
Hoe moet ik het regelen als ik euthanasie wil?
In Nederland bestaat er geen recht op euthanasie. Het valt ook dus niet met 100% zekerheid te regelen. U kunt wel de kans vergroten dat een arts uw wens respecteert.
Het eerste belangrijke punt is dat u uw wensen met uw behandelend arts bespreekt. Het is daarbij van groot belang dat beide partijen zich zo duidelijk mogelijk uitspreken over hun wensen en grenzen.
Als tweede is dan van belang dat u een schriftelijk verzoek heeft waarin u verklaart dat u euthanasie wilt hebben onder bepaalde omstandigheden. U kunt zo'n verzoek zelf opstellen. Dit vereist echter wel kennis van medisch-juridisch begrippen. U kunt de verklaring ook bij de NVVE aanvragen als u lid bent. Een euthanasieverzoek kan enerzijds helpen bij het gesprek met uw arts en anderzijds kan uw arts later aantonen dat hij gehandeld heeft op uw verzoek.
Mocht u in dit gesprek de sterke indruk krijgen dat uw arts niet open staat voor euthanasie, dan kunt u overwegen om een andere arts te kiezen. Uw eigen arts kan u hierbij eventueel helpen.
Ik heb een euthanasieverzoek. Kan ik dan euthanasie krijgen als ik dement ben?
De kans dat u euthanasie krijgt wanneer u diep dement bent, is nauwelijks aanwezig. De argumenten van de (meeste) verpleeghuisartsen zijn tweeledig. Bij euthanasie wil de arts voor de uitvoering nog een laatste keer vragen of u de euthanasie werkelijk wilt. Dit is niet meer mogelijk wanneer u diep dement bent. Daarnaast is de arts over het algemeen van mening dat een demente patiënt niet ondraaglijk lijdt, wat een van de zorgvuldigheidseisen is. Dementie is op zichzelf dus geen reden voor euthanasie.
Het kan echter zijn dat u naast dementie een andere aandoening krijgt, bijvoorbeeld kanker, waardoor uiteindelijk de arts wel overtuigd kan zijn van de ondraaglijkheid van uw lijden en op grond van uw verklaring besluit levensbeëindigend te handelen.
In geval van dementie heeft u vaak veel meer aan uw behandelverbod. Deze is - in tegenstelling tot uw euthanasieverklaring - rechtens afdwingbaar.
Als ik in coma raak, hoe kan ik dan zorgen dat een arts op de hoogte is van mijn wensen en deze ook respecteert?
Als eerste is het belangrijk uw wensen uitvoerig op schrift te stellen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van het euthanasieverzoek van de NVVE. Deze verklaring moet u bespreken met uw huisarts en eventueel behandelend spe******t. Dan zijn zij in ieder geval op de hoogte. Tevens raden wij u aan (een kopie van) de euthanasieverklaring altijd bij u te dragen.
U kunt aangeven of u wel of niet behandeld wil worden als u in een coma raakt en ook hoe lang u behandeld wil worden. In principe moet een arts hieraan gehoor geven, hij kan u in ieder geval niet behandelen tegen uw wil. Dit staat in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBo) die in 1995 van kracht is geworden. Een arts is echter niet verplicht euthanasie of welke andere behandeling dan ook uit te voeren.
U kunt ook iemand aanwijzen die opkomt voor uw belangen. U volmacht deze persoon hiervoor. U kunt de naam van de gevolmachtigde persoon het beste noteren op uw euthanasieverzoek, bijvoorbeeld met gebruik making van een volmachtverklaring van de NVVE.
Volgens de Nederlandse wet is de gevolmachtigde de eerste en belangrijkste persoon die een arts raadpleegt bij het nemen van beslissingen. Als u een ander aanwijst, dan telt de stem van die persoon zwaarder dan die van uw partner of kinderen. Zo kunt u, ook als uw familieleden tegen uw wensen zijn, toch zorgen dat deze zo veel mogelijk gerespecteerd worden.
Blijft mijn euthanasieverzoek altijd geldig of moet ik hem steeds vernieuwen?
Volgens de wet blijft een dergelijke verklaring zijn geldigheid behouden totdat het moment waarop u deze intrekt, net als bijvoorbeeld een donorcodicil. De praktijk leert dat sommige artsen het op prijs stellen als u de verklaring om de zoveel jaar opnieuw van een handtekening met datum voorziet. Zo weten zij zeker dat uw euthanasiewens nog geldt. Het is tevens een goed moment om weer eens met uw arts over uw euthanasiewens te praten.
Weet u de naam van een arts of ziekenhuis die mij wil helpen?
De NVVE heeft geen lijsten van artsen of instellingen die positief tegenover euthanasie staan. Als uw eigen huisarts te kennen geeft dat hij uw verzoek niet wil uitvoeren, kan hij u wellicht in contact brengen met een collega die daar anders tegenover staat.
Als u moet worden opgenomen in een ziekenhuis of andere instelling, informeer dan van te voren uitvoerig naar het beleid van de arts, afdeling en instelling ten aanzien van euthanasie. Dit voorkomt problemen op een later moment. Uw eigen huisarts kan u hierover waarschijnlijk ook adviseren.
Mijn kinderen zijn tegen euthanasie. Kan de dokter mij nu toch helpen?
Ja, het gaat alleen om uw eigen wens. Legt u deze heel duidelijk vast in een verklaring, bijvoorbeeld in de euthanasieverzoek van de NVVE. Zo kan de arts later, mocht hij uw wens hebben uitgevoerd en uw kinderen klagen hem hiervoor aan, heel helder aantonen dat hij uw wens heeft uitgevoerd.
Verder is het nog van belang dat u iemand als gevolmachtigde aanwijst om voor uw belangen op te komen voor het geval dat u in een situatie terecht komt dat u dat zelf niet meer kunt. Het is goed om daarvoor iemand aan te wijzen die in dezelfde richting als u denkt. Dat voorkomt problemen in de toekomt, ook voor die gemachtigde.
Hoe word ik lid van de NVVE?
Iedereen van 16 jaar en ouder kan zelfstandig lid van de NVVE worden. Het lidmaatschap kost € 17,50 per persoon per jaar. Als u uitsluitend AOW of bijstand ontvangt, is verlaging mogelijk tot € 8,- per persoon. Ook is het mogelijk om 'lid voor het leven' te worden.
Ik wil eens persoonlijk met iemand praten over euthanasie. Hebben jullie ook mensen die op bezoek komen?
Ja, de NVVE heeft een Ledenondersteuningsdienst (LOD). Leden kunnen in een persoonlijk contact informatie en ondersteuning krijgen bij vragen en problemen rond het vrijwillige leveneinde.
Hebben jullie artsen in dienst die mij kunnen helpen, want mijn eigen huisarts is tegen euthanasie?
Nee, de NVVE heeft zelf geen artsen in dienst die met deze taak zijn uitgerust. Als uw eigen huisarts niet tegemoet wil/kan komen aan uw wensen dan kan hij u wellicht verwijzen naar een arts in de buurt die daar anders tegenover staat.
Heeft de NVVE iemand die eens wat over euthanasie kan vertellen bij mij in het buurthuis?
De NVVE komt graag bij u in het buurthuis praten, waar u ook woont! Er is een uitgebreide groep van goed geïnformeerde en getrainde vrijwilligers die, aangepast aan uw eigen wensen, spreekbeurten houdt over euthanasie, hulp bij zelfdoding en de NVVE. Neemt u hiervoor contact op met Karina Scheirlinck.
(Bron; nvve.nl)